W艂adys艂aw Syrokomla Wycieczki po Litwie w promieniach od Wilna Tom I ISBN 978-83-288-2888-9 Do czytelnika Daj膮c na widok publiczny t臋 drobn膮 prac臋, kt贸r茅j cz膮stk臋 drukowali艣my niegdy艣 w felietonie Gazety Warszawski茅j, wyznajemy, 偶e艣my j茅j my艣l winni jednemu z naszych przyjaci贸艂, kt贸ry stale interesuj膮c si臋 t茅m wszystki茅m, co si臋 nasz茅j Litwy dotyczy, dobrze 艣wiadom wszystkich wa偶niejszych j茅j zak膮tk贸w, nieraz m贸wi艂 mi o miejscach godniejszych widzenia, zwraca艂 uwa...
- Ur.
- 29 wrze艣nia 1823 w Smolhowie na Bia艂orusi
- Zm.
- 15 wrze艣nia 1862 w Wilnie
- Najwa偶niejsze dzie艂a:
- Margier, Urodzony Jan D臋bor贸g, Kasper Kali艅ski (Obrona Olsztyna), Janko Cmentarnik, Wielki Czwartek, 呕ywot poczciwego cz艂owieka, Nagrobek obywatelowi; Chatka w lesie; Melodie z domu ob艂膮kanych (zbi贸r poezji); Wycieczki po Litwie w promieniach od Wilna; Podr贸偶 swojaka po swojszczy藕nie.
W艂a艣c. Ludwik W艂adys艂aw Kondratowicz, pseudonim artystyczny utworzy艂 z drugiego imienia i nazwy herbu rodzinnego. Poeta, pisarz i t艂umacz doby romantyzmu. By艂 piewc膮 swojsko艣ci (przeciwny emigracji), idei demokratycznych (lecz nie rewolucyjnych), ludowo艣ci i rdzennej kultury litewskiej. Nazywa艂 siebie ,,lirnikiem wioskowym" (tytu艂 jednego z wierszy), pisz膮cym dla ,,braci w siermi臋dze i braci w kapocie". Jego styl cechuje programowa prostota j臋zyka, humor, niekiedy ironia (np. w nawi膮zaniach do sielankowych opis贸w 偶ycia na wsi). Solidaryzowa艂 si臋 z egzystencj膮 ch艂op贸w i drobnej szlachty, krytykowa艂 egoizm ziemia艅stwa. Jego pogl膮dy na wsp贸艂czesne mu tematy spo艂eczne wyra偶aj膮 m.in. wiersze Hulaj dusza! i Wyzwolenie w艂o艣cian.
Wa偶nym dokonaniem Syrokomli s膮 przek艂ady 艂aci艅skoj臋zycznej literatury staropolskiej, m.in. Jana Kochanowskiego, Klemensa Janickiego, Sebastiana Klonowicza czy Macieja Kazimierza Sarbiewskiego - w pracy tej celem by艂o przybli偶enie rodakom spu艣cizny kultury polskiej. Ponadto t艂umaczy艂 r贸wnie偶 wsp贸艂czesn膮 poezj臋 rosyjsk膮 i ukrai艅sk膮 (Rylejewa, Lermontowa, Niekrasowa, Szewczenki), a nawet wielkich romantyk贸w niemieckich (Kr贸la Olch Goethego, liryki Heinego), te jednak przek艂ady nie s膮 wierne i s艂u偶y艂y raczej Syrokomli dla wyra偶enia cudzym s艂owem tego, czego sam, w warunkach rosyjskiej cenzury, nie m贸g艂 pisa膰.
Cieszy艂 si臋 popularno艣ci膮 w ca艂ym kraju, nie tylko na rodzinnej Litwie i Bia艂orusi, ale r贸wnie偶 w Warszawie, Krakowie i w Wielkopolsce, gdzie w latach 50. przyjmowano go bardzo uroczy艣cie. Ostatnie lata nied艂ugiego 偶ycia Syrokomli naznaczy艂 cie艅 zbli偶aj膮cego si臋 powstania styczniowego. W 1861 r. wracaj膮c do Wilna z Warszawy, gdzie bra艂 udzia艂 w manifestacjach patriotycznych (po cz臋艣ci jako wsp贸艂pracownik ,,Kuriera Wile艅skiego"), zosta艂 aresztowany i uwi臋ziony, a nast臋pnie osadzony przymusowo w Borejkowszczy藕nie. Tam stworzy艂 niezwykle dojrza艂e liryki zebrane p贸藕niej w zbiorze Poezja ostatniej godziny (wyd. 1862, obejmuj膮 m.in. Melodie z domu ob艂膮kanych). Dzi臋ki usilnym staraniom przyjaci贸艂 zezwolono na jego powr贸t do Wilna na kilka miesi臋cy przed 艣mierci膮. Zosta艂 tam pochowany na cmentarzu na Rossie, a jego pogrzeb zgromadzi艂 t艂umy i sam sta艂 si臋 demonstracj膮 patriotyczn膮 doby przedpowstaniowej.
Kupuj膮c ksi膮偶k臋 wspierasz fundacj臋 Nowoczesna Polska, kt贸ra propaguje ide臋 wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje si臋 kilka tysi臋cy utwor贸w, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do u偶ytku przez MEN, kt贸re trafi艂y ju偶 do domeny publicznej. Wszystkie dzie艂a s膮 odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.