Ludzkie klepisko. Historie z Pogranicza: Białorusi, Litwy i Polski - Bezdroza
ISBN: 978-83-955844-5-9
stron: 262, Format: ebook
Data wydania: 2021-01-02
Księgarnia: Bezdroza
Cena książki: 21,80 zł (poprzednio: 30,28 zł)
Oszczędzasz: 28% (-8,48 zł)
Czytam Sawickiego i znów wraca do mnie ten dziwny proces, jakim jest poznawanie BiaÅ‚orusi. O ile Ghana, Meksyk, czy wulkaniczna wyspa Stromboli sÄ… miejscami, do których można po prostu jechać, BiaÅ‚oruÅ› jest przypadkiem odmiennym. Nie jest to miejsce geograficzne ani czyste wyobrażenie. Zajmuje przestrzeÅ„, którÄ… można przemierzyć, ale – w przeciwieÅ„stwie do innych krain – nie rozciÄ…ga siÄ™ wzdÅ‚uż, lecz pomiÄ™dzy ludźmi, w gÅ‚Ä…b historii. A przede wszystkim – w gÅ‚Ä…b serca. Być na BiaÅ‚orusi
to nie tyle jechać gdzieÅ›, ale bardziej – odnaleźć jÄ… w sobie. Wtedy ta dziwna kraina, uwolniona od banalnych wytycznych geograficznych, zaczyna mówić czystym jÄ™zykiem ludzkich losów.
Mateusz Marczewski, reporter, autor, m.in. Kolistych jezior Białorusi
Lodzia, moja babcia ze strony ojca, byÅ‚a z Pogranicza. Przed wojnÄ… pobieraÅ‚a nauki w trzech kresowych miastach, w Grodnie, Wilnie i w SuwaÅ‚kach, a po wojnie okazaÅ‚o siÄ™, że to trzy odrÄ™bne paÅ„stwa. Dziadek Piotr byÅ‚ także z Pogranicza. PrzyjechaÅ‚ „za babciÄ…” na AugustowszczyznÄ™ z Sonicz, z Polski do Polski. Zanim siÄ™ zorientowali, okazaÅ‚o siÄ™, że Sonicze to BiaÅ‚oruÅ›. Dziadka Piotra nie znaÅ‚em. ZmarÅ‚, gdy mój ojciec miaÅ‚ trzy lata. ZnaÅ‚em za to mit dziadka Piotra, który w skrócie można ująć tak: gdyby żyÅ‚, wszystko byÅ‚oby inaczej… Jak to na Wschodzie, wszystko byÅ‚oby inaczej, gdyby…
A dlaczego PaÅ„stwu tym gÅ‚owÄ™ zawracam? Bo Ludzkie klepisko Marcina Sawickiego, to opowieść, jakÄ… sam powinienem byÅ‚ napisać... Powinienem byÅ‚ pojechać do tych Sonicz... Dlaczego tego nie zrobiÅ‚em? BaÅ‚em siÄ™ zburzyć mit, a mit na Wschodzie to Å›wiÄ™tość. Wszyscy tu żyjÄ… mitem (Polski od morza do morza, Wielkiego KsiÄ™stwa Litewskiego) lub w micie. Bo co by byÅ‚o, gdyby okazaÅ‚o siÄ™, że dziadek Piotr nie mówiÅ‚ w „tutejszym”, że byÅ‚ „tylko” Polakiem, a nie mieszaÅ„cem, kundlem z Pogranicza? Czym bym karmiÅ‚ swojÄ… wyobraźniÄ™ i na czym budowaÅ‚bym tożsamość? Bo dla mnie „Polak” to za maÅ‚o...
A Sawicki siÄ™ nie baÅ‚... WsiadÅ‚, cholera, i pojechaÅ‚ na to Pogranicze, Å›ladem swoich dziadków i pradziadków... I przywiózÅ‚ stamtÄ…d przepiÄ™knÄ… opowieść o kundlach z Pogranicza, o ludziach, którzy za jednego życia byli obywatelami kilku paÅ„stw, nie ruszajÄ…c z miejsca, których traktowano jak bezpaÅ„skie psy, i do których wszyscy mieli pretensje, że sÄ… stÄ…d, sÄ… „tutejsi”... Ludzkie klepisko to opowieść odpamiÄ™tana, utkana z odprysków pamiÄ™ci, a opisane losy kilku rodzin to metafora losu, jaki staÅ‚ siÄ™ udziaÅ‚em wszystkich tych, którzy – nie z wÅ‚asnej przecież winy czy zasÅ‚ugi – żyli na obrzeżach, a nie w Å›rodku...
Piotr Brysacz, dziennikarz, dyrektor artystyczny festiwalu literackiego PatrzÄ…c na Wschód
INFORMACJA O AUTORZE
MARCIN SAWICKI (ur. w 1978 r. w GÅ‚ogowie) – historyk i nauczyciel z doÅ›wiadczeniem akademickim oraz licealnym. ObroniÅ‚ pracÄ™ doktorskÄ… z zakresu historii kultury, dotyczÄ…cÄ… mentalnoÅ›ci nowożytnych elit ziem biaÅ‚oruskich. Autor artykuÅ‚ów naukowych, opublikowanych w takich czasopismach jak „Acta Universitatis Wratislaviensis”, „Nasza PrzeszÅ‚ość”, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” czy „BiaÅ‚oruskie Zeszyty Historyczne”. Od czasów studenckich podróżuje regularnie po krajach dawnego ZwiÄ…zku Radzieckiego. Mieszka w ÅšwiÄ™tej Katarzynie koÅ‚o WrocÅ‚awia. Autor książek reporterskich, m.in.: Pestki winoroÅ›li i trzy jabÅ‚ka. Reportaże z podróży do Gruzji i Armenii (2014) oraz Morze Å›wiatÅ‚a. OpowieÅ›ci tadżyckie (2015).
FRAGMENT KSIĄŻKI
„Tych najstarszych mieszkaÅ„ców wioski – same staruszki spÄ™dzajÄ…ce zimy u krewnych w miastach – można policzyć na palcach jednej rÄ™ki. PozostaÅ‚o ich wÅ›ród żywych tyle, co przypadkowo niewytÅ‚uczonych kÅ‚osów po wielkiej mÅ‚ócce na glinianym klepisku – takim, jakie zastać można byÅ‚o w tej części Å›wiata przy każdym obejÅ›ciu. Miejscowi wioskoucy, mężczyźni i kobiety, umierali przedwczeÅ›nie, tÅ‚uczeni na oÅ›lep, na odlew i bez opamiÄ™tania bijakiem kolejnych wojen, rewolucji, kolektywizacji, pożarów i zwyczajnej mużyckiej nÄ™dzy. Nie oszczÄ™dzono im żadnej zimy na tym ludzkim klepisku. Jakby skazani na odwiecznÄ… poniewierkÄ™, cierpieli na swoje mużyckie hore – wiecznÄ… mÄ™kÄ™, los tak bolesny i dotkliwy, że nie daÅ‚o siÄ™ tego wszystkiego zagÅ‚uszyć nawet pÄ™dzonÄ… na potÄ™gÄ™ po lasach gorzaÅ‚Ä….
Mimo wszystko, sponiewierani przez ciężkie życie ludzie, zostawali na swoich klepiskach. Po części pewnie z przyzwyczajenia, po części z przymusu lub sentymentu do ziemi, zapewne przeÅ›wiadczeni o nieuchronnoÅ›ci losu. Nieliczni wyjeżdżali, by szukać lepszego życia w dalekim Å›wiecie, próbujÄ…c wymknąć siÄ™ z Å‚ap hore. Jednak dÅ‚ugaÅ›ne dzierżaki cepów podążaÅ‚y w Å›lad za nimi i mÅ‚óciÅ‚y, nadal ich mÅ‚óciÅ‚y – tak jakby przekleÅ„stwo losu zrodzonego na tej ziemi zabierali ze sobÄ…, jakby od tutejszego hore nie sposób byÅ‚o siÄ™ uwolnić…”.
Osoby które kupowały "Ludzkie klepisko. Historie z Pogranicza: Białorusi, Litwy i Polski", wybierały także:
- Tajemnice ptasiej alkowy 58,33 zł, (14,00 zł -76%)
- Ryszard Czajkowski. Podróżnik od zawsze 39,67 zł, (11,90 zł -70%)
- Klątwa gruzińskiego tortu 39,67 zł, (11,90 zł -70%)
- Barszcz ukraiński. Wydanie II rozszerzone 39,67 zł, (11,90 zł -70%)
- Od mikmaka do zazuli. Atlas regionalizmów dla dzieci 32,23 zł, (9,99 zł -69%)